At the Kapihan sa Senado forum, Sen. Lacson answered questions on:
– dealing with China’s recent actions in the West Philippine Sea
– ‘conflict of interest’ at the DOH involving Sec. Duque, kin; corruption at PhilHealth
– proposals to scrap STL amid corruption row at PCSO
– ‘militarization’ of government with appointment of retired military/police officials

This slideshow requires JavaScript.

Quotes from the interview…

On DOH Sec. Duque facing Palace probe but still enjoying President’s trust:

“That’s actually their call. If they still trust him what can we say about it?”

“Ako naman kaya pinursue ko ang privilege speech, I was motivated by the speech of PRRD sa SONA. Maliwanag sinabi niya you are free to investigate, I take no offense. In-encourage niya ang Congress to expose para matulungan siya. I need your help sabi niya and maliwanag sinabi niya, the enemy is us. At kaya dapat magtulong-tulong sa pagtuligsa at pakikibaka sa graft and corruption. And since may mga materials naman akong available na, tinuloy ko ang pag-deliver ng privilege speech hindi para manira ng tao kundi ipresenta sa publiko ang facts as we gather them.”

On expectations whether Malacanang probe of Sec Duque will be fair:

“I don’t want to prejudge, bahala sila. Basta ang pinakita ko, factual. Hindi kami nag-imbento. When we were preparing the privilege speech mahigpit tagubilin ko sa staff ko huwag tayo mag-e-embellish, huwag tayo magsasalita na di naaayon sa mga dokumentong nakalap natin. Kasi kung hindi sigurado, 1 paragraph o sentence na masilip na may mali maaapektuhan ang buong privilege speech.”

“And you know me, from the time I joined the Senate, hindi lang ito ang privilege speech ko. Ang laging pinanghahawakan ko ang mga issues, hindi personalities. As I was looking back sa dati kong privilege speeches gusto ko malaman, may nangyari ba? Of course, after reviewing some of my speech, mukhang may nangyari naman. Dahil ang NBN ZTE, hindi natuloy dahil ako ang nag-deliver ng privilege speech doon, ang $329M na dapat kontrata kung saan ang issue na may lagayan, ‘Sec may 200 ka rito.’ Pagkatapos ang fertilizer scam ako rin nag-deliver ng privilege speech maraming nakasuhan na naka-pending sa Sandiganbayan. Ang chopper scam na secondhand helicopters binenta as brand new may kaso rin sa Sandiganbayan hindi pa nare-resolve. Ang tara list, at least namumlat ang kababayan natin na may katiwalian sa BOC at may corrective measures na ginagawa ang Palasyo lalo na sa pag-appoint kay Comm Guerrero. At tuloy-tuloy ang kanilang reporma roon. Nagtalaga pa nga ng PCG elements, AFP elements, ISAFP elements para tumulong doon sa mga corrupt na employee ng Customs. So may napapakinabangan maski papaano sa privilege speeches ko in the past, and I hope makinabang tayong lahat dito sa inihayag ko noong Lunes.”

On ‘new’ information involving irregularities at DOH/PhilHealth:

“Hanggang ngayon may dumarating pa rin na information. At ito pwede maski hindi kasama sa privilege speech dahil may motu propio authority ang BRC pwede ilabas doon maski hindi nakasama sa privilege speech. Laging malaking amount ang involved sa corruption, lalo na sa high places. But you know, hindi ito masyadong material kung small corruption or big corruption. Pagka misuse and abuse of public funds, pareho ang epekto sa atin niyan. Tayo ang nagbaayad ng buwis at tayo nahihirapan pag may excesses or abuses sa paggamit ng pondo na nilalagay natin sa GAA year in year out.”

“Katunayan ang nagbigay sa akin ng information dito ang ibang suppliers. Dahil it has come to their attention nang lumabas ang issue ng lease contract ng building, they supplied the other information na ang DPI, which is owned by the family, e competitor nila. So I requested, mahirap kumuha ng kopya ng kontrata, di biro-biro. It took us quite some time to get the copies of the contracts, ang notice of awards. Sa PhilGEPS, kailangan bago ka makapasok doon may password. Meron doon open sa public pero general information. But to get copies of the contracts, ang notice of awards, kailangan ng password. So naghanap ako ng accredited suppliers and contractors sa DOH para makapag-extract ng kopya. I was able to contact 3 of them and they helped me out. Ang problema, after being able to get 5 Notices of Awards biglang nag-shut down. When I was following up lima lang ba talaga ang kontrata? Wala na, nag-offline na. Hindi ko alam pero bakit nag-shutdown, at wala nang makitang ibang kopya ng kontrata. But then magandang magkaroon ng public hearing dito because we will be able to secure copies because the Senate through BRC pwede mag-issue ng subpoena duces tecum to submit the documents. Para makita natin gaano karaming awards notices ang natanggap ng DPI from DOH compared to the other suppliers? I suppose there are more than 5.”

On PhilHealth insiders giving more information, possibly testifying:

“Marami (pang PhilHealth insiders na magbibigay ng information). Takot sila, they are thrown under the bus pag nalamang nagkukuwestiyon sila. Agad-agad dine-demote, transferred or minsan tinatanggal. Nag-iyakan ang iba. May iba na may civil service eligibility hindi talaga mai-promote dahil nagkukuwestyon internally. Hindi nga sa media eh. Once may issues na lumalabas at question nila internally medyo minamalas ang mga tao. I’m not referring to Sec Duque, ha. Ito PhilHealth ang pinaguusapan. It seems meron talagang mafia-like group inside PhilHealth na nagmamanipula ng pondo ng PhilHealth. Remember there are more than 18M members, kabilang kayo at kami roon, basta gainfully employed ka, kaltas yan; nagbabayad tayong lahat. And yet makikita natin inaaksaya ang pondo. Dapat di lang ako ang galit. Dapat galit din tayong lahat kasi kinakaltasan tayo. Tapos pag naospital kamaganak natin napakahirap maningil. Yan ang issues dapat tingnan natin. Lahat tayo apektado, kumilos tayo.

“As of now walang nagsi-signify pero mukhang may nag-iisip mag-testify. And we’ll get there when we get there.”

On Sec Duque’s efforts to ‘reach out’ and explain:

“Many times. Marami siyang kinontak na mga kaibigan niya at kaibigan ko. Pero ang sa akin lang anong paguusapan namin? Kasi he got wind of the information that I was about to deliver a privilege speech. So magkakaalanganin lang. But now that I already delivered, nagpasabi na rin ako sa kanya na ok lang magusap kami at anong gusto niya ipaliwanag but hindi lang siya dapat sa akin magpaliwanag. Mas maganda magpaliwanag siya sa publiko kung meron man siyang dapat ipaliwanag.”

On Sec Duque’s reported claim he needs more time to prepare:

“Ang information ko, nakikiusap siya sa kaalyado ng dating PGMA na magkaroon ng pagpupulong sa mga kongresista. Kung bakit, hindi ko alam. Kakausapin niya ang Visayan bloc, kakausapin ang dating kaalyado dahil ito kaalyado niya rin, dahil dati siyang member ng Cabinet ni PGMA. So ok lang yan. Kung may tinatawag tayong effort na circle the wagons, ito ginamit sa Wild Wild West kung saan pag nilulusob ang wagons, iniikutan para madepensahan. But at the end of the day, it is between him and his conscience. It is between him and the public. Maski sinong kaalyado pa. in fact may columnists nang nagsulat medyo binabatikos na ako. I was expecting that. Siyempre gagalaw ang kanyang kampo para protektahan siya at kasama sa pagprotekta babanatan moa ng responsible sap ag-expose. But I’ve been there before and it’s nothing new. So I’d expect there would be more opinion columns na maglalabas na uungkatin ang KB, uungkatin ang Dacer Corbito. Maski walang kinalaman at natapos ang kaso, I would expect that. Kasi marami rin siyang kaibigan whether it is being done with or without his knowledge, but the fact remains, ultimately, at the end of the day it is between him and God. It is between him and his conscience. It is between him and the public.”

“That could be an impression, rightly or wrongly, pagka humingi ka ng tulong sa kaalyado at you go on the offensive, may ibig sabihin yan.”

“Hindi ko ma-conclude galing sa kannya. Pwedeng may kaibigan siyang nagmamalasakit sa kanya and it’s but natural. Wala akong pinanghahawakan siya mismo ang nag-instigate o nag-induce para banatan ako sa mga panulat.”

“2 contract ang nakita, ang contract end date, isang November 2017 and December 2017. So what does that tell you? Pagpasok niya as SOH dapat tinanong niya kaagad. Eto ha, let’s stick to facts. Pwede o hindi pwedeng alam niya na ang DPI has been doing business with DOH. Let’s give him the benefit of the doubt. Pero di ba matuwid lang na pagpasok mo as SOH review mo lahat na kakontrata ng DOH kasi baka may nasingit na na may kamaganak ka kapatid ka o pamilya ka na nagsu-supply ng gamot? Sa EMDC, ang sinasabi niyang sa lease contract na siya nag-divest o hindi na siya part ng corporation, well, the records at SEC say otherwise. Ang sinasabi roon he was merely on leave nang nariyan pa ang kontrata. And while sinasabi niyang ex oficio chairman siya ng PhilHealth at PhilHealth ang pumasok sa kontrata sa kanyang family corporation kung saan on leave siya pero naroon pa rin siya sa board. Di ba marapat lang na right there and then sabihin niya o sige terminate natin ito. I don’t think there will be a breach of contract kung mutually agreed upon by DOH or PhilHealth and the corporation? Sino magdedemanda ng breach of contract kung mutually nag-agree sila na dahiil ako ang ex officio chair ang family corporation namin may nananatili at umiiral na kontrata sa PhilHealth, e tama lang na terminate natin agad. Pero anong ginawa nila? Noong Hunyo nang lumabas sabi nila sige hanggang December 2019 na lang, hindi na namin i-extend. Nabanggit ko sa privilege speech utang na loob pa pala natin na hindi mag-extend beyond December 2019. I’m not saying there is irregularity particularly sa cost sa lease contract. We also checked that. Ang P529,000 per month corresponding to a floor area of 2000 plus square meters, tama lang. Hindi naman ito as if, it could have been worse kung excessive or beyond normal or standard rate ng rental sa area na yan. In fairness to him and the family corporation, only in that regard, hindi naman overpriced.”

On Doctors Pharmaceuticals Inc.’s contract with DOH:

“Ang DPI kasi nagsimulang ma-accredit ng DOH para mag-supply ng pharmaceutical products, 2005. I think mga July thereabouts, basta 2005. Kaya tanong ko nga, coincidental ba ang kung kailan siya na-appoint, confirmed siya ng CA mga 2005. Kung pumasok ka bilang SOH at panahong yan na-accredit as a platinum member ang DPI para mag-supply ng gamot, di ba napakaliwanag noon kasi di ka naman magsu-supply ng gamot sa DILG, o DPWH. Ang talagang pag-supply ng gamot, DOH. Pero okay lang kung meron silang corporation na nagsu-supply ng gamot basta huwag sa gobyerno. Pwede sila magbenta sa pribadong hospital although kung stretch mo may kaunting influence pa rin siya sa ospital dahil siya ang SOH. Yan ang mga coincidences kung saan pwede tayo mag-raise ng question.”

“Tapos patuloy yan hanggang may natapos o hindi natin alam kung natapos ang kontrata. Di ba nararapat lang na it’s now out in the open that Sec Duque ould come out with a strong statement na sabihin niyang kinausap ko ang aking kapatid at hipag na huwag na sila mag-supply ng gamot o i-terminate na lahat na existing supply contract ng gamot at supplements sa DOH? Kasi sino ba head ng procuring entity? Di ba SOH? Ang disadvantage kasi nito sa ibang suppliers, anong laban mo kung ang korporsayon mismo na kinabibilangan ng kapatid, nagsu-supply ng gamot? Sa planning, di ba bago mag-determine ang DOH ano ba ang mga gamot na ipo-project nating bibilhin sa susunod na taon, nauna na siya. Alam niya ito ang maraming amoxicillin tayong kailangan. O sige, mag-import kayo ng sangkap para gumawa ng amoxicillin. May undue advantage. Kaya pinagbabawal sa RA 6713 ang Code of Conduct and Ethical Standards, bawal na bawal ang may relatives ka o ikaw mismo kabilang sa corporation at ikaw mismo nasa opisina kaya pinagbabawal kasi may undue advantage. Ethical standards. So yan sana ine-expect natin sa kanya. Even belatedly. Pero para mag-dig in ka na wala akong conflict of interest, mali si Sen Lacson, parang it’s insulting our intelligence na walang conflict of interest. Di ba napakalinaw ng conflict of interest dito?”

On Sec Duque’s requesting meetings with congressmen, is it to stop HOR inquiry?

“I don’t know. Basta may nagsabi lang sa akin. Marami namang congressmen, maski papaano may congressmen na magsasabi na gusto kaming pulungin ni Sec Duque.”

“Before and after. But before ang usapan tungkol sa dengue. Pero ngayon nagpapa-schedule siya ng mga meetings. That could probably be the reason why nanghihingi siya for more time. Bobomba muna sa media bago magkaroon ng hearing para meron siyang invincibility so to speak.”

“Basta dumating na information humingi siya ng tulong sa ilang member ng HOR na kaalyado ng dating PGMA. So expect na may congressmen na babanat din sa akin. Yan ang pattern eh di ba? May suki naman ako riyan kung sino na banat ng banat.”

On SOH authority to rescind contract:

“Kasi kung mutually agreed upon to terminate the contract ng corporation na nagsu-supply at ang DOH, I don’t see any problem. Magkakkaroon ng breach of contract kung ayaw ng isang party magdedemanda isang partido. Halimbawa unilaterally tinerminate ng DOH, magdedemanda ang DPI. Pero kung payag DPI na mutually nag-agree tayo rito i-terminate natin dahil may COI or sabihin nating apparent COI, I don’t see any problem there because that’s a contract between 2 parties. Maski mag-asawa, pag nagkasundo mutually nag-agree sila maghiwalay na nga tayo, sino magdedemanda?”

On whether Sec Duque should file a leave of absence:

“It’s his call. Nasa kanya yan kung mag-take ng leave of absence o kung ano ang dapat niyang gawin. Under the circumstances it’s his call. I don’t want to dictate or suggest to him. Ganoon attitude ko. Even the President sabi may tiwala pa at di kailangan mag-leave at patuloy siya magtrabaho, it’s not for me to dictate or even suggest kung anong dapat gawin ng Pangulo. Sila ang nakakaalam.”

On appointment of Gonzalo Duque as PCA head:

“Prerogative niya yan. Presidential appointee. Ang President may power to hire and fire. May limitation lang. Ang pwede niya i-fire ang walang civil service eligibility, ang walang security of tenure. Pero lahat na presidential appintees na hindi covered prohibition para tanggalin, pwede tanggalin ng Presidente anytime and pwede niya rin i-hire.”

“Unang una walang kinalaman ang PCA sa gamot. Pero let’s remember, P100B ang pinaguusapan nating pera ng PCA sa coco levy, Ang P75B cash yan P25B ang assets. So he will be in charge of P100B. Anyway paguusapan pa sa Kongreso yan dahil na-veto ang coco levy bill ni Sen Villar. But katakot-takot na tanungan ito. Remember, Atty Gonzalo Duque at the time he was SSS commissioner, member din siya ng board ng EMDC at sinasabi niya rin walang conflict of interest dahil ang SSS administrator ex oficio member din ng PhilHealth board. Yan ang mga factors we will consider when we refile the bill sa coco levy because of his appointment. I for one will raise these questions. Kasi if you are capable of doing these in one department you may also be capable of doing the same thing in another agency you will be heading. Sa akin issue yan and it’s a valid issue kasi kung tingin mo walang conflict of interest ang member ka ng board of directors ng isang corporation na nagde-deal ng business sa ahensya ng gobyerno na kapatid mo ang namumuno baka ganoon din mangyari sa PCA. And we’re talking of P100B in cash or receivables and assets.”

“Kaya nang nagsalita siya sa SONA at narinig natin, ganoon ang challenge niya, sa akin maski wala ang statement niyang yan, tuloy naman ang pag-expose ko ng graft and corruption and wrongdoing. Pero all the more I was encouraged at sa akin parang challenge yan na o sige mag-expose kayo, tulungan ninyo ako. It became a challenge yan ang dating sa akin. But at the back of my mind iniisip ko test din yan. Sige sinabi mo ganito, ite-test ko rin kung anong gagawin mo. So it becomes a challenge and a test. Pagka nagsalita ang Pangulo sa myembro mismo ng Kongreso assembled in joint session, ganoon ang challenge niya. Sa akin bukod sa hamon, test ko rin yan. Sige mag-expose ako tingnan ko anong gagawin mo.”

“Sa akin na lang yan. At least I can make my own judgment if it’s lip service or a serious call to arms sa members ng Kongreso to do something, to expose, investigate and help the President weed out corruption in government.”

“Hindi pa naman tapos eh. Sabi nila nag-iimbestiga sila to validate ang nilabas kong information. Up to now I’m still waiting for the OP or at least OES to ask for the documents that I presented. If it doesn’t come, well medyo I can draw conclusions. Pero kung nanghihingi sila sa akin ng dokumento willingly I’ll provide them the documents. Yan ang hinihintay ko. ‘Baka pwedeng mag-request naman kami ng dokumentong inilabas ninyo, Senador.’ And matulin pa sa alas kwatro papadala ko roon maski mag-wangwang ang messenger namin padadala ko roon. So far wala naman.”

On conflict-of-interest issue at DOH/PhilHealth:

“Hindi lang kay Sec Duque, pati sa PhilHealth. Tuloy-tuloy naman ang flow ng information. Kasi ang mas malaki talaga, kay Sec Duque ang issue roon is COI. Pero ang dapat mas tingnan natin ang sa PhilHealth. Ang worry ko rito, for this year alone P257B ang nakalagak. Kulang pa nga eh. Kasi Congress set aside P217B and we passed the Sin Tax Law may naka-earmark P22B so may short tayong P18B para mapunuan ang P257B. Kulang pa nga tapos papabayaan natin ang ganitong kalakaran sa PhilHealth? Well, it’s a breath of fresh air na ang na-appoint doon si Maj Gen Ricardo Morales. Maganda ang reputation niya sa AFP. He was there sa gallery when I was delivering the speech. Sabi niya sa akin nang nilapitan ko siya, ‘Sir I’d just like you to know hindi ko kaya overnight ito.’ And I told him I understand perfectly na di kaya overnight. But I’m sure knowing him, he will institute the needed reforms. In fact he has already started investigating. And it’s up to him. And I know some well-meaning, well-intentioned PhilHealth employees nagpupunta na sa kanya para mag-report ang nalalaman. Saan manggagaling ang information na ito kung di rin galing sa loob na di makatiis sa corruption na nangyayari sa PhilHealth? You can just imagine sa Bondoc Peninsula hospital, nagsubmit ng P200,000. Ito ang charges, nagastos ng ospital para sa pasyente. Tapos babayaran mo P5M? Ang tanong, saan napunta sang excess kasi 2508% ang overpayment? Well, between P200,000 and P5,025,000, you can just imagine saan napunta yan? Efficiency gains? Di ba casually sinabi ni Dr Ferrer when he was appointed OIC in the meantime the President was choosing who would take over the helm of PhilHealth, sabi niya efficiency gains yan because we wanted to assist the hospitals para ang ibang pangangailangan makuha nila sa overpayment. E teka muna, P5M bibigay mo, efficiency gains ba yan? Be that as it may bakit pati private hospitals bibigyan mo ng overpayment from 100 times over up to 700 times over? Efficiency gains? Private hospital yan, business yan. Bakit kailangan bigyan mo rin ng incentive or benefits na efficiency gains?”

On Sec Duque’s reported begging off from hearing due to dengue problem:

“It’s between him and the committee. We’ll have to decide if he begs off sa appearance niya on Thursday. Meron kaming rules na sumasaklaw riyan. Pagka hindi sumipot sa unang invitation papadala ng 2nd invitation. Pag di sumipot, pwede ma-contempt.”

“I still would like to give him the benefit of the doubt na talagang kailangang tugunan ang matinding pangangailangan ng dengue outbreak. Let’s leave it at that. Kung yan ang reason niya although hindi siya ang mismong nag-a-attend dito. At saka 11 a.m. sabihin natin aabutin tayo ng 11 p.m., I don’t think it will affect whaever effort na sinasagawa ng DOH para tugunan ang problema ng dengue.”

On STL and other forms of corruption at PCSO:

“Ang talagang napakalaking issue ng corruption sa PCSO, ang STL. Ito lang katakot-takot na daya. When we were investigating in 2017 when I was chair of the Games and Amusemens Committee sa Senate, we conducted an investigation. We found out the daily collection ng STL, jueteng operations, in Luzon alone – NCR, CAR and Regions 1-5, P200M a day. Yan kasi we have very big provinces na nakakulekta ng as high as P30M a day. Yan ang pagkakolekta ng jueteng. P200M a day. Pag translate mo sa annual kasi wala namang holiday ang jueteng, talagang 7 days a week minsan 2-3 beses ang bola. So 200M times 365 days, huwag na natin bilangin ang leap year. At least P72B a year. Magkano ang remitted sa STL? Di ba sabi ni then-GM Balutan, na-increase namin sa P4B dati P2B lang. But ano ang panuntunan nila sa collection na nare-remit sa PCSO? PMMR, presumptive monthly receipts, nag-project ang PCSO sa bawa’t probinsya na may STL operations, ito dapat i-remit ninyo. Anong basis noon, dapat ang basis meron kang empirical data na sinusunod para yan ang impose mo na dapat i-remit. The worst part is, hindi naman lahat nagre-remit ng cash. Ang iba they remain as collectibles. So ang P4B is not P4B in cash. Ang iba roon collectibles na di nakokolekta. Ang information, kaya nag-init ulo ni PRRD when the new GM reported to him may instance yata, may isang incident, may franchise tapos may tumama, binenta ang franchise, parang royalty or what, hindi mabayaran ang pobreng nanalo kasi ayaw sagutin ng bagong nakabili. Ayaw rin sagutin ng dating may-ari kung saan may nanalo dahil wala na rin siya. So taya ka ng taya sa STL pagkatapos di ka makakubra doon siguro doon nagpanting ang tenga ni PRRD. Ngayon kaya nga maski noon pa lumalabas na kulang na kulang ang nare-remit. And other information would indicate na mga retired police and military officers ang nakakuha ng franchise. Nakapangalan lang sa mga dummies pero sila ang behind. Pag sabi mo dating police officer na nag-retire alam niya ang kalakaran ng jueteng sa mabuting paraan para matulungan ang gobyerno at matulungan ang PCSO, pero hindi. Sa halip mag-remit ng tama, hindi nagre-remit. Katunayan, sa nakaraang panahon ang naka-remit na lang ang mga jueteng operators na nakakuha ng STL franchise. Of course di lalabas pangalan nila roon. Ang ang mga bagong franchise holders, pag-aari ng mga retired, hindi nagre-remit. E di collectibles. Pero sa bilang o libro ng PCSO, revenue pa rin yan. P4B tayo this month, pero saan ang pera? Collectible.”

“Ang jueteng ito ang progenitor ng STL. Ano bang pinanggalingan ng STL? Kaya nga na-create ang STL, para ma-render irrelevant ang jueteng. Ang nangyari ang lalaki ng ID, hindi huhulihin ng pulis kasi may ID ng PCSO. Pero pag nakakolekta ang isang operator nakakolekta ng P10M, ang ire-report niya lang niya wala pang 20% at ang 80% at least, nakatago sa kanila. Jueteng pa rin pero masquerading as STL. There goes the problem. Open ang operation mo, di ka hinahabol ng pulis. And maski alam naman ng pulis na hinu-jueteng ang STL dahil co-opted din dahil ang salbaheng pulis din may monthly payola rin, e di live and let live yan. So ano ang nade-defraud? PCSO and government.”

“Sa suspension lumabas sa pagdinig namin, sa Bicol, it was Rep L-Ray Villafuerte who brought this up. Sabi niya sa Bicol ang STL operation pag-aari ng isang gambling lord. Tapos may mga violations, ayaw suspindihin ng PCSO. Remember during that time almost all members of the board were present I was the one who told them, ngayon na kayo mag-decide magsuspend bakit di kayo magsuspend, kumpleto kayo sa board? The operation of that particular STL operator a.k.a. jueteng operator, noon lang na-suspend. I forgot the name of the firm already, but yan ang situation sa Camarines Sur. Kaya Rep Villafuerte was raising hell.”

On lifestyle check on PCSO officials:

“Yes, that’s in their mandate. We should encourage them to do that. Sabi ko nga, ang ia-apply isa lang na standard. Ang ia-apply mo sa isang tao i-apply mo sa lahat.”

“We have enough laws. We only need to implement them, ang executive sila ang implentor. Kami ang papel namin is to legislate. Kung may makita kaming butas sa batas ina-amend namin para ma-cover ang loopholes and weaknesses sa batas, so nagle-legislate. Pero sa dami na rin ng mga laws vs corruption, 3019, 6713, Government Procurement Act.”

“Siguro meron pang mga ibang pwede i-amend to further strengthen para magkaroon ng sapat na ngipin ang batas.”

On reports of retired generals getting STL franchises:

“Yan ang information that should be validated ang nagre-remit na lang ang dating jueteng pero hindi pa kumpleto ang remittance. If we’re talking of P72B a year, bakit ang nakukuha lang ng PCSO, P4B? I am not familiar anymore ano ang percentage dapat na ire-remit sa PCSO.”

“Medyo dumami ito noong panahon ni GM Balutan. Dumami ang retired generals na nakakuha ng franchises.”

“Dating tao nila ang nanghuhuli. Ang tawag doon meron silang ‘moral authority.’”

“May parameters para mag-issue ng franchise. Kung retired general ka at nagre-remit ka nang tama at legal and above board di ka nakikipag-jueteng-an, walang problema. Ang problema hindi nagre-remit.”

“(Ang protectors) hindi lahat kasi marami rin akong alam na provincnial directors di tumatanggap ng payola and regional directors. Pero aabot yan hanggang sa level ng regional director. I have no information kung aabot yan hanggang sa Camp Crame sa office ng CPNP. At least I can say na before me alam kong may P5M monthly sa CPNP at the time. When I took over, I told the President I would decline and I would waive the P5M kasi noon organized. Nagka-BRC na yan. Sa matatanda rito, may BRC riyan at lumabas ang issue kung magkano sa CPNP, regional director. During my time before we went all out against jueteng, when we talk of Region 3 RD, sa mga P3M monthly. When we talk of Region 4, 2.5-3M. When we talk of Bicol, nasa 1.5M a month.”

“As in any agency of government, ang importante consistency. Di puwedeng iba standard mo rito iba ang standard mo roon. Dapat sustained and consistent. Yan ang nakikita kong formula. And of course ang head of agency dapat beyond suspicion. Pag nakita ng nasa baba bakit kami lang tinitingnan mo e ikaw alam na alam namin na meron ka? E wala na. Everything else fails, hindi magsa-succeed ang fight against corruption whether it’s PCSO, DOH, DPWH. Ang tawag doon pinagaaralan namin leadership by example. I have always considered it second to none. Walang substitute roon. Pagka leader mismo cannot pactice what he preaches, e tapos na ang laban, tapos na boxing.”

On moratorium on franchises for STL:

“Yung iba binenta nga eh. Hindi nagre-remit kuha lang ng franchise, binenta ang pinaka-royalty nila. So dapat yan automatic kung hindi suspended, terminated. Hindi mo gagamitin bakit ka nag-apply ng franchise? Ewan ko gaano kalaki ang bond if at all kung may bond. Dapat yan massive ang bond. After all you are earning hundreds of millions para may ma-confiscate ka kung di mag-remit suspended ka pero bond mo i-forfeit namin ito.”

“Yan ang information lalong nakapagpainit ng ulo kasi nga may tumama na di nabayaran kasi biglang lipat ang ownership.”

On whether lotto resumption is an admission that PRRD was wrong to suspend it:

“Hindi naman. Kasi parang nilahat lang, clean slate muna, come clean and eventualy tingnan natin ano pwedeng i-resume dahil wala naman palang katiwalian. Alam natin ang lotto, online eh. Tapos computerized. Papaano ka mandadaya roon e ang nag-control noon central office ng PCSO? Dapat sa STL isang bola na lang na transparent parang sa lotto para ang tama sa buong PH isa lang. Ang dayaan sa jueteng minsan kung anong napanaginipan ng operator yan ang tumatama. This is a fact. When I was still in the service yan mismo nangyayari. And since pwede na ma-computerize, they work on stats ano pinakamaraming taya rito. Sa jueteng P900 ang tama sa P1, for every peso na i-bet mo kung tumama ka sa jueteng, P900. Yan ang dati. Kasi nanay ko tumataya sa jueteng noon minsan tumama parang nakakakain kami ng masarap. Kasi ang habang panahon na ng jueteng nauna sa panahon ng Kastila. Akala mo Spanish word it’s a Chinese word. Ibig sabihin bago dumating ang Kastila may jueteng na.”

On whether STL should be scrapped:

“It’s really their call. As we speak sure naman tayo nagsasasgawa sila ng studies how to conduct STL in such a way ma-minimize ang corruption if not totally eradicate.”

“Nagkaroon ng legal front (ang jueteng), yan ang masama. I would agree kung pwede. Kaya lang it would be a big challenge to law enforcement kasi na-experience ko ito. Di sa pagbuhat ng bangko, when I was provincial director of Laguna pag-upo ko may offer nang P1.2M a month. It goes without saying I declined. Hindi ko sasabihin sa inyo kung tinanggap ko yan. But I declined. It was 1992 I was assigned in Laguna as PD. After 1-2 months because talagang we went hammer and tongs against jueteng operations, in-increase yan sa P1.8M ang offer. Of course I decined. I only lasted in Laguna 4 months, lumipat ako PACC. Yan siguro naging blessing na lang kasi nagkaroon ng turnaround ang career because when I was assigned with VP Erap he became President na=appoint ako CPNP. Diyan din kami nag-away. Let’s not elaborate anymore sa jueteng. You know what transpired.”

“Pag (STL ang) underground, at least ang upside, black is black. Walang gray area. Pag STL jueteng ang lawak ng gray area di mo maintindihan kung legal or illegal. At least kung walang STL kung makita ng pulis ang kubrador, pwede hulihin dahil illegal per se. Wala nang nagma-masquerade as a legal operaetion ng STL. Wala nang pagtataguan. So sa akin mas mainam siguro kasi kung ganoon nadadaya ang gobyerno massively parang harap-harapan niloloko ka, tanggalin na siguro STL. Let’s call a kettle black if it is black. Basta’t makakitang nangungubra sigurado ang pulis na illegal yan. But again sinasabi kong challenge yan. Diyan na naman mag-aagawan ng juicy positions. Kaya nagkakaroon ng juicy positions, ito ang big jueteng operations in those provinces. We can cite Bulacan, Pampanga, Pangasinan, Laguna, Quezon, Batangas. Yan ang malalaki talaga kaya minsan noong araw agaw-agawan sino gusto maging provincial commander sa mga lugar na yan.”

“Meron (under the table for corrupt cops). It depends sa probinsya at sa lakas ng jueteng at saka depende sa greed ng pulis. Pag di sila nagkasundo re-raid ng pulis yan.”

On NSA Esperon’s view that influx of illegal Chinese may be a security concern:

“I share his view and I agree. Dahil kung ganoon karami hindi natin alam, remember nay report na lumabas sa Western Command based sa Palawan, may nahuli silang turista na kumukuha ng pictures sa loob ng kampo? Medyo delikado yan. What if PLA na pala yan o intelligence ng Chinese military ang nagko-conduct na ng surveillance? Remember Palawan malapit diyan dapat deposits ng langis, sa Malampaya nasa pit. E kung nagsurveillance assuming ganoon ang intention ng kumukuha ng pics sa loob ng kampo, medyo dapat mag-ingat tayo.”

“Siguro maluwag immigration policy natin sa China. While may downside, may upside. Pag binilang natin number of tooursts dumami bigla. Pero bilangin mo tourists from China, napakarami. And the danger lies because there’s an ongoing issue sa WPS. And ngayon nga may lumabas na information na at least 100 vessels ang paikot-ikot sa Pagasa. Sabi ko na this is part of the cabbage strategy announced and launched in 2014. Mismong military general nagsabi ia-apply namin sa SCS cabbage strategy. Meaning wrap mo layer by layer hanggang sa magutom at mauhaw ang naka-station para pag-alis niyan at i-harass mo para pag alis di na babalik. Remember Pagasa Island, yan ang meron tayong Marines. Bakit nila iniikutan ng mga 100 and I suppose di lang commercial vessels yan kundi militia yan.”

“I think Sec Locsin has made an announcement wala nang visa ang arrival. They will have to apply sa consulate natin sa China para mag-apply sila ng PH visa. Mukhang yan ang direction ng DFA.”

“Yes (I support Sec. Locsin’s stand). Kung may security threat as he mentioned kaya ganoon ang kanyang course of action, because of what Sec Esperon mentioned na security implications ang napakaraming Chinese tourists dito. So he reacted by announcing wala na ang visa upon arrival. They will have to apply and secure a visa in the PH consulates in China.”

“Ang privilege speech ni Sen Tolentino mahahagip yan. Referred yan sa foreign relations committee, lahat yan, pati mga security implications mahahagip doon sa hearing.”

On diplomatic protest vs China’s recent acts at West Philippine Sea:

“Given the circumstances at most diplomatic protest naman talaga ang pwedeng gawin. We can modify our posturing, we can stand up more aggressively or more boldly just like Vietnam. Vietnam is really standing their ground. Tayo lang yata ang medyo mas accommodating lalo sa ngayon. Pero if you look at Vietnam, Japan, medyo they are really standing up. My take on this, we have an ASEAN. Why don’t we band together as ASEAN countries, small countries? Di ba may kasabihan united we stand divided we fall? The problem is during the time of PGMA, meron tayong kasunduan with other ASEAN countries but because of the ZTE issue, it appears we abandoned them. Parang sumolo tayo. So nagkaroon ng issue na ganoon. And I don’t know if we can regain the trust and confidence ng other ASEAN countries. Ngayon nagkakanya-kanya na.”

“Nag-file nga tayo ng diplomatic protest based on the report of the NSA. So may ginagawa rin. Kaya lang you have to balance them because unang una sinasabi niya anong laban natin. Babalik tayo sa dating usapan the last tune I was here, meron tayong weapon in our arsenal na di natin nagagamit. And it was misunderstood or misinterpreted akala nila naghahamon ako ng gyera. When I mentioned MDT with the US and I said we could cite that, it doesn’t mean we will apply already because it’s not applicable yet. But kung mag-increase ng presence ang US sa WPS, preemptive yan. Sabi nga ng China we will not fire the first shot and nobody will kasi pag 2 superpowers ang nag-untugan, ubos tayong lahat, damay-damay tayo. So pagka 2 superpoewrs na may military capability ganoon kalakas walang mangangahas talaga na mag-WW3. But at least held at bay ang anong aggressive action, medyo mache-check.”

On revisiting pivot to China:

“Hindi naman, ang ginawa niya naging more independent ang foreign policy. Nag-shift lang siya, traditionally west ang inclination natin, tinitingnan nating big brother laging west or particularly USA. Nag-shift lang naging more independent kasi nariyan ang China and it cannot be denied na superpower ang China, economically and even militarily. Yan ang direction but kung meron namang ganyang security implications, national integrity tapos sovereignty, maybe it’s time magsagawa nga ng review kung tama ba ang tumbok o pag-shift natin. It’s good to maintain an independent foreign policy. Pero how independent and how advantageous ang bagong policy, remember national interest lagi ang dapat tinitingnan natin whatever we do in terms of foreign relations. Secondary lang ang diplomacy. Ang dapat laging primary issue is ano ba national interest? Every country, yan ang kanilang primordial consideration na nakikipagusap sila sa atin at nakikipag-magandahan ng loob pero national interest pa rin ang kanila. Dapat tayo ganoon din. Laging mangingibabaw dapat ang national interest. Hindi pwede nakikipagmabutihan tayo nakalimutan natin ang national interest.”

“Kailangan may sarili tayong evaluation and analysis, na we don’t take at face value. Kasi yan diplomatic yan eh. And sometimes iba ang nakikita nating ginagawa sa sinasabi. And we should learn from lessons in the past. Nakailan silang sinabi ganito, iba ang ginawa? Kung ganoon ang pattern we should reconsider ang position natin to take hook, line and sinker kung ano ang pronouncement ng Chinese embassy or Chinese government.”

“Being friendly is not bad. Ang problema if we kowtow to every kung anong caprice ng China bigay tayo ng bigay. If you notice parang may shift ang Presidente sa attitude niya sa China. He can now talk more strongly against some excessive acts ng China sa WPS. Kung di nyo napapansin hindi na dati na talagang too accommodating. Ngayon may mga statements na siya at pronouncement siya nakita natin parang iba. You can feel it.”

On ‘militarization’ of the Duterte govt:

“My take is, sabi ko kanina let’s give it to the President. He has the prerogative to appoint presidential appointees. Para paghimasukan pa natin yan, labas na tayo sa border natin, sa dapat saklaw ng ating mandate as legislators. After all, at the end of the day siya ang responsible eh. Pagka nag-fall short sa expectation or accomplishment ang in-appoint niyang retired military or police, sa kanya babalandra yan. Pagka may shortcomings siya rin masisisi. E kung sabihin naman ngayon ng retired military officers, there’s too many lawyers bakit ang daming lawyers sa gobyerno, baka pwede bawasan ang lawyers, e di magagalit ang abogado, magre-react din. The point is, they are presidential appointees and they are all the responsibility of the President. Kung yan ang gusto ng Presidente bayaan natin sa kanya yan. Pwede naman palitan kung sa tingin niya, naroon ang comfort level niya so attitude ko is huwag natin panghimasukan. May check and balance naman kung Cabinet member ang in-appoint. E di i-reject namin sa CA kung tingin namin ihindi siya qualified o hindi siya competent.”

On ‘sharing experiences’ with the new senators:

“Instead of giving unsolicited advice I’ll just share our own experience. When we first came to the Senate in 2001, pinulong kami ng mga matagal doon. Natandaan ko SP Sotto at the time nariyan sa Senate dinatnan namin. Sabi niya ito lang advice ko sa inyo. Kayo mga bagito, huwag kayong tayo ng tayo kaagad. Makiramdam kayo ng maski 3-4 buwan, manood muna kayo. Huwag kayong mangahas na magtatayo at magdedebate kayo riyan at tiyak matatamaan kayo.”

*****